Dịch bệnh bí ẩn ở Congo: WHO nghi ngờ là sốt rét, loạt quốc gia hành động khẩn

Căn bệnh bí ẩn, với những triệu chứng giống cúm, đã cướp đi sinh mạng của hàng chục người ở Congo và khiến nhiều quốc gia phải hành động khẩn.

Theo báo VOV dẫn theo Telegraph và Cidrap, liên quan đến dịch bệnh lạ đang bùng phát ở Cộng hòa Dân chủ Congo, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết, kết quả xét nghiệm ban đầu từ các mẫu bệnh phát hiện một số mẫu dương tính với sốt rét.

Kết quả xét nghiệm ban đầu từ các mẫu bệnh phát hiện một số mẫu dương tính với sốt rét. Ảnh: Fox News

“Trong số 12 mẫu bệnh ban đầu được thu thập, 10 mẫu có kết quả xét nghiệm dương tính với bệnh sốt rét, mặc dù có khả năng có nhiều hơn một loại bệnh liên quan đến đợt bùng phát lần này. Các mẫu bệnh tiếp theo sẽ được thu thập và xét nghiệm để xác định nguyên nhân chính xác”, Tổng giám đốc Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết trong một cuộc họp báo.

Theo Telegraph, dịch bệnh bí ẩn này bắt đầu lây lan vào cuối tháng 10 khi nhiều người ở huyện Panzi, tỉnh Kwango của Cộng hòa Dân chủ Congo xuất hiện các triệu chứng bao gồm sốt, ho, đau nhức và thiếu máu. Đến nay, 416 ca bệnh và 31 ca tử vong đã được báo cáo.

Ảnh Economictimes

WHO đã cử đội chuyên gia đến hỗ trợ tỉnh Kwango, có mặt tại hiện trường từ 30/11 sau nhiều ngày di chuyển khó khăn do mùa mưa và hạn chế viễn thông. Khu vực này cũng có tỷ lệ suy dinh dưỡng cao và độ bao phủ tiêm chủng thấp, khiến trẻ em dễ mắc nhiều bệnh như sốt rét, viêm phổi, sởi.

WHO hiện đánh giá mức độ nguy cơ của dịch bệnh đối với cộng đồng tại khu vực xảy ra dịch là cao. Điều này xuất phát từ những hạn chế trong điều kiện sống, dịch vụ y tế và tỷ lệ tiêm chủng thấp. Đồng thời, các cụm ca bệnh trong gia đình làm gia tăng lo ngại về khả năng lây lan nội địa.

Trong khi đó, nhiều quốc gia đã bắt đầu thực hiện các biện pháp cần thiết để ngăn ngừa dịch bệnh. Bộ Y tế Thái Lan đã ban hành cảnh báo khẩn cấp đến toàn bộ hệ thống y tế, yêu cầu tăng cường giám sát, theo dõi chặt chẽ hoạt động di chuyển của người dân và mọi thông tin cập nhật về căn bệnh này. Dù được đánh giá là có nguy cơ thấp, nhưng Thái Lan vẫn không chủ quan và đang triển khai các biện pháp phòng ngừa cần thiết.

Tại Hong Kong (Trung Quốc), các biện pháp kiểm tra sức khỏe đối với hành khách trên các chuyến bay từ Johannesburg và Addis Ababa, các địa điểm mà du khách từ Congo có thể sử dụng để trung chuyển cũng đã được tăng cường.

Tất cả hành khách đến Hong Kong đều phải trải qua kiểm tra thân nhiệt tại sân bay. Những ai có biểu hiện sốt hoặc các triệu chứng bất thường sẽ được nhân viên y tế đánh giá kỹ lưỡng và chuyển đến cơ sở y tế để kiểm tra chuyên sâu. Hiện tại, Hong Kong chưa ghi nhận người nào có các triệu chứng của bệnh lạ.

Để đảm bảo an toàn cho công dân, Bộ Ngoại giao Nhật Bản khuyến cáo người dân hạn chế di chuyển đến các khu vực đang có dịch bệnh. Trường hợp không thực sự cần thiết, người dân nên tạm hoãn các chuyến du lịch đến những vùng này.

Hạn chế về năng lực xét nghiệm tại địa phương là một trong những nguyên nhân khiến bệnh bùng phát

Theo Soha dẫn theo Abcnews, Gavi, Usatoday, Cbsnews, các viên chức y tế tại Cộng hòa Dân chủ Congo đang khẩn trương điều tra để xác định nguyên nhân gây ra đợt bùng phát chết người này. Ban đầu, họ sẽ xem xét các bệnh có thể lưu hành trong khu vực như sốt rét, sốt xuất huyết hoặc Chikungunya (bệnh do muỗi vằn).

Tuy nhiên, họ có thể gặp khó khăn trong việc phát hiện nguyên nhân do các vấn đề về cơ sở hạ tầng xét nghiệm chẩn đoán, cũng như khó khăn trong việc thu thập mẫu, vận chuyển mẫu đến phòng xét nghiệm và xét nghiệm.

Ở các quốc gia có thu nhập thấp như Cộng hòa Dân chủ Congo, nhiều phòng xét nghiệm lâm sàng chỉ có thể xét nghiệm các tác nhân gây bệnh phổ biến. Những hạn chế về chất lượng và hiệu suất của một số phòng xét nghiệm lâm sàng của họ cũng là một vấn đề.

Nếu không phải là một trong những nguyên nhân thông thường, việc phát hiện các mầm bệnh hiếm gặp thường phải gửi mẫu đến các phòng thí nghiệm chuyên khoa hơn có thể thực hiện các xét nghiệm chuyên sâu, chẳng hạn như giải trình tự gen.

Tỷ lệ tử vong cao và số ca bệnh bị ảnh hưởng là đáng báo động. Ảnh: iStock

Tuần trước, Dieudonne Mwamba – người đứng đầu Viện Y tế Công cộng Quốc gia – cho biết, do thiếu năng lực xét nghiệm tại địa phương nên các mẫu phải được mang đến Kikwit, cách đó hơn 500km để xét nghiệm.

Dieudonne Mwamba cho biết thêm, Panzi đã từng bị dịch thương hàn hoành hành cách đây hai năm và hiện nay dịch cúm theo mùa đang bùng phát trở lại trên khắp cả nước.

Cộng hòa Dân chủ Congo có hệ thống y tế yếu kém và vẫn bị tàn phá bởi nội chiến, khiến việc cung cấp dịch vụ y tế đầy đủ cho phần lớn người dân trở nên khó khăn. Bên cạnh đó, khu vực y tế Panzi của Kwango là một cộng đồng nông thôn, xa xôi cách Kinshasa, thủ đô của Cộng hòa Dân chủ Congo, hơn 400 dặm (700km). WHO cho biết việc tiếp cận bằng đường bộ – cách Kinshasa khoảng 48 giờ – rất khó khăn trong mùa mưa và giao tiếp bị hạn chế. Điều này làm hạn chế việc xác định căn bệnh. Người đứng đầu WHO cũng cho biết thêm rằng khu vực này cũng có tình trạng suy dinh dưỡng cao và tỷ lệ tiêm chủng thấp, khiến trẻ em dễ mắc nhiều loại bệnh, bao gồm cả bệnh sốt rét.