Tại xóm Nam Tiền (xã Phúc Hà, TP Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên) hàng chục hộ dân đang sống trong nỗi lo âu từ hoạt động sản xuất của Công ty Than Khánh Hòa, đặc biệt là khu bãi thải của công ty này.
Người dân sống bất an dưới chân bãi thải khổng lồ
Phản ánh đến VietNamNet, hàng chục hộ dân ở xóm Nam Tiền, xã Phúc Hà cho biết họ đang phải chịu ảnh hưởng nặng nề từ hoạt động sản xuất của Công ty Than Khánh Hòa, đặc biệt là từ khu bãi thải của công ty này.
Cụ thể, vào năm 2010, Công ty Than Khánh Hòa đã mở rộng khu vực đổ thải. Khu vực này liền kề với các hộ dân ở xóm Nam Tiền, xã Phúc Hà.
Bà Hoàng Thị Đào, xóm Nam Tiền, cho biết độ cao của bãi đổ thải giống như một ngọn núi nhân tạo, nằm ngay cạnh nhà dân, tiềm ẩn nhiều nguy cơ sạt lở.
“Hiện nay, trên đỉnh bãi thải xuất hiện những lỗ sụt, khiến chúng tôi luôn hoang mang lo sợ mỗi khi có mưa, lũ. Chúng tôi sống ở chân bãi thải luôn mất ăn, mất ngủ, chỉ mong được chuyển đi chỗ khác,” bà Đào cho biết.
Theo bà Đào, Công ty Than Khánh Hòa đang khai thác sản xuất 3 ca mỗi ngày. Nhiều xe chuyên dụng cỡ lớn hoạt động liên tục trên bãi thải, gây ra tiếng ồn và nguy cơ ô nhiễm cho người dân. Hơn nữa, mỗi lần nổ mìn còn gây rung chuyển nhà cửa, dẫn đến tình trạng rạn nứt ở một số hộ gia đình.
Ông Phạm Ngọc Thanh (70 tuổi) và ông Phạm Ngọc Cường, đại diện người dân xóm Nam Tiền, cho biết bãi thải đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của 18 hộ dân lân cận, đặc biệt là tình trạng ô nhiễm bụi và nước thải. Người dân đã nhiều lần gửi đơn kiến nghị nhưng chưa được giải quyết. Họ đề nghị các cấp chính quyền nhanh chóng di dời dân ra khỏi khu vực nguy hiểm để đảm bảo an toàn tính mạng.
Ông Phạm Quốc Hội, cư dân xóm Nam Tiền, bày tỏ lo ngại về bãi thải của mỏ than chỉ cách nhà dân hơn 30m, tiềm ẩn nguy cơ sạt lở đặc biệt trong mùa mưa lớn. Ông cho biết: “Khách xa đến sợ không dám ngủ qua đêm.”
Người dân mong muốn công ty than và cơ quan chức năng di dời họ đến nơi an toàn. Ngoài ra, ông Hội cũng nêu lên vấn đề việc mỏ than thay đổi dòng chảy suối Làng Ngò đã gây ra tình trạng ngập lụt mỗi khi mưa bão.
Trao đổi với PV VietNamNet, ông Nguyễn Đức Nhất, Chủ tịch UBND xã Phúc Hà, cho biết vấn đề này đang được cả hệ thống chính trị của TP Thái Nguyên quan tâm. Tuy nhiên, hiện tại vẫn gặp một số khó khăn.
TP Thái Nguyên muốn làm rõ căn cứ để thu hồi đất của người dân. Ngoài ra, hiện nay vẫn chưa tìm được khu tái định cư cho các hộ dân. Trong năm 2023, các hộ dân ở xóm Nam Tiền, gần khu vực bãi thải Tây của Công ty Than Khánh Hòa, đã nhiều lần gửi đơn kiến nghị đến các cấp để phản ánh tình trạng ô nhiễm môi trường (bụi, nguồn nước, tiếng ồn), úng lụt cục bộ, cũng như nguy cơ sạt lở bãi thải, gây mất an toàn và ảnh hưởng đến cuộc sống, tính mạng của họ.
Các hộ dân đề nghị UBND tỉnh và UBND TP Thái Nguyên có phương án khắc phục, di dời họ đến nơi ở khác. UBND xã Phúc Hà cũng đã tiến hành khảo sát thực trạng của khu vực mà các hộ đã gửi đơn.
Việc lấp và nắn suối Nam Tiền để phục vụ cho hoạt động sản xuất, khai thác của Công ty Than Khánh Hòa đã gây ra tình trạng ngập úng cục bộ mỗi khi trời mưa, ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt, giao thông và sản xuất của người dân.
Ông Nhất cho biết: “UBND xã Phúc Hà đã phối hợp với Công ty Than Khánh Hòa và Trung tâm Phát triển Quỹ đất thành phố tổ chức các hội nghị làm việc nhằm bàn giải pháp tháo gỡ khó khăn trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng khu Nam bãi thải Tây, đồng thời giải quyết kiến nghị của các hộ dân. Qua thống kê, rà soát, dự kiến có khoảng 56 hộ dân có đất và tài sản trên đất nằm trong ranh giới quy hoạch giải phóng mặt bằng.”
Bố trí 80 tỷ để sẵn sàng cho phương án di dời người dân
Ông Vũ Thành Hưng, Phó Giám đốc Công ty Than Khánh Hòa cho biết, sau khi nhận phản ánh từ người dân, đơn vị đã báo cáo Tổng Công ty và sẵn sàng phương án di dời.
“Chúng tôi đã làm việc với chính quyền và người dân để xây dựng phương án di dời. Vị trí xóm Nam Tiền cũng nằm trong quy hoạch của mỏ, nên chúng tôi mong muốn thực hiện càng sớm càng tốt. Việc mưa lớn gây ra ngập cục bộ ở xóm Nam Tiền là hoàn toàn đúng, nhưng việc nổ mìn gây nứt tường là chưa chính xác. Chúng tôi thực hiện khai thác bằng mìn theo đúng quy định của Nhà nước, không gây hệ lụy cho người dân,” ông Hưng cho hay.
Theo ông Hưng, từ năm 2021, Công ty đã bố trí nguồn kinh phí khoảng hơn 80 tỷ đồng cho công tác giải phóng và di dời người dân ra khỏi khu vực. Tuy nhiên, hiện tại thành phố chưa có quỹ đất để di chuyển người dân.
Ông Nguyễn Tiến Trữ, Giám đốc Trung tâm Phát triển Quỹ đất TP Thái Nguyên, cho biết công tác giải phóng mặt bằng để di dời người dân xóm Nam Tiền, phường Phúc Hà đang gặp khó khăn.
“Giá đền bù vẫn đang được xác định. Địa phương đã họp bàn nhiều lần nhưng vẫn chưa thống nhất được. Tại dự án này, kế hoạch sử dụng đất còn vướng mắc và chưa trùng khớp.
Hiện chúng tôi vẫn chưa đạt được thỏa thuận với người dân về việc nhận tiền hay nhận đất tái định cư. Giá đất hiện vẫn đang điều chỉnh,” ông Trữ cho biết thêm.
